Í skýrslunni kemur meðal annars fram að vöxtur innviðakerfisins hafi ekki fylgt eftir vexti hagkerfisins. Hægur vöxtur innviðakerfisins sé hamlandi fyrir framtíðarvaxtarmöguleika hagkerfisins og getur haft alvarleg áhrif á verðmætasköpun, lífsgæði og samkeppnishæfni landsins.

Endurstofnvirði innviða á Íslandi er áætlað um 6.700 milljarðar króna sem jafngildir 147% af vergri landsframleiðslu. Þetta er hærra hlutfall en í flestum öðrum löndum og endurspeglar mikilvægi innviða fyrir íslenskt samfélag.

Mikil innviðaskuld dregur úr lífskjörum landsmanna. Í skýrslunni kemur fram að uppsöfnuð viðhaldsskuld í innviðakerfinu er 680 milljarðar króna og vex hún með hverju árinu sem líður. Í sambærilegri skýrslu sem gefin var út fyrir fjórum árum mældist innviðaskuldin 420 milljarðar króna.

Innviðaskuld sveitarfélaga nemur 283-344 milljörðum króna.

Mest er uppsöfnuð viðhaldsskuld í vegakerfinu eða á bilinu 265–290 milljarðar króna, sem skiptist 200 ma. kr. vegna þjóðvega og 65-90 ma. kr. vegna sveitarfélagavega.

Þjóðvegir á ábyrgð Vegagerðarinnar eru 12.900 km og sveitarfélagavegir á ábyrgð sveitarfélaga eru 13.100 km.

Því næst er uppsöfnuð viðhaldsskuld í fráveitukerfi eða á bilinu 65 – 98 milljarðar króna, sem er metið út frá núgildandi reglugerð um fráveitur og skólp nr. 78/1999.

Þriðja mesta uppsöfnuð viðhaldsskuld er í fasteignum í eigu sveitarfélaga eða um 95 milljarðar króna.

Staða innviða hefur ekki batnað á undanförnum árum, sökum ónógar fjárfestinga og viðhalds. Þessi staða vekur upp spurningar um viðnámsþrótt samfélagsins og í því samhengi hvort innviðir hafi burði til þess að virka sem skyldi þegar á reynir. Nauðsynlegt er að bregðast við þessu með markvissum hætti.

Með réttu má segja að viðhaldsskuldin sé form skuldasöfnunar af hálfu hins opinbera þar sem ríki og sveitarfélög eru að velta skuld yfir á komandi kynslóðir með því að fresta nauðsynlegu viðhaldi. Kostnaðurinn af slíkri skuldasöfnun fyrir samfélagið allt er mikill í formi minni afkastagetu og lægra þjónustustigs.

Framtíðarhorfur eru metnar verstar fyrir vegakerfið, hafnir, vatnsveitur, flugvelli og lendingarstaði fyrir utan Keflavíkurflugvöll. Reiknað er með ef viðhaldi innviðanna verði ekki sinnt nægjanlega þannig að þeir munu ekki uppfylla kröfur og þarfir samfélagsins eftir 10 ár.

Opinber fjárfesting og viðhald innviða getur reynst öflugt tæki til að örva útflutning og hagvöxt. Með því að ráðast í uppbyggingu og endurbætur á innviðum er hægt að skapa störf og styrkja stoðir efnahagslífsins.

Með því að nýta þá möguleika sem fjárfesting í innviðum býður upp á er hægt að styrkja stoðir samfélagsins og leggja grunn að bættum lífsgæðum til framtíðar. Aukin innviðafjárfesting getur verið lykill að sjálfbærum hagvexti.

Skýrslan sýnir að fyrirliggur mikið verk framundan á höndum hins opinbera og sérstaklega hjá sveitarfélögum. Vaxandi innviðaskuld ásamt kröfum um aukið húsnæði, vegna fólksfjölgunar kallar á verulegar fjárfestingaþörf hjá sveitarfélögum. Sambandið hefur talað um að lóð er ekki það sama og lóð, ef byggja á upp nýtt íbúðahverfi þarf að byggja upp nýja innviði, vatns-, hita- og fráveitu, leikskóla, grunnskóla, götur ofl. Mögulegar leiðir til að styðja við og hvetja sveitarfélögin áfram við ný framkvæmdir og viðhald eigna er að afnema virðisaukaskatt af framkvæmdum. 

Hægt er að nálgast skýrsluna hér. Vilji sveitarfélög fá aukið samtal við Samtök iðnaðarins um efni skýrslunar þá má hafa samband við Þórdísi Sveinsdóttur, sviðsstjóri þróunarsviðs Sambandsins, thordis@samband.is, eða Jóhönnu Klöru Stefánsdóttur, sviðstjóra mannvirkjasvið hjá SI, johanna@si.is

Innviðaskuld á Íslandi er metin á 680 milljarða, og tæpur helmingurinn eða 283-344 milljarðar eru í eigu sveitarfélaga. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu um ástand og stöðu innviða á Íslandi. Skýrslan er unnin í samstarfi Samtaka iðnaðarins og Félags ráðgjafarverkfræðinga þar sem sérfræðingar verkfræðistofa meta umfang, ástand og framtíðarhorfur innviða.

Ný skýrsla um ástand og framtíðarhorfur innviða á Íslandi

Kjarasamnningurinn byggir í meginatriðum á því sem aðilar hafa fjallað um í samningaviðræðum sínum hingað til. Ný tillaga varðandi forsenduákvæði var hins vegar lögð fram í gær, svokölluð forsendunefnd, sem hjálpar til við að greiða úr deilum sem geta komið upp og minnkað verulega líkurnar á því að samningum verði sagt upp. Var það til þess að aðilar náðu saman.

Kjarasamningur þessi er gerður á grundvelli kjarasamninga sem undirritaðir voru á almennum vinnumarkaði vorið 2024 sem og kjarasamningum sem gerðir hafa verið á opinberum vinnumarkaði.

Með samningnum hafa aðilarnir ákveðið að feta í sameiningu svokallaða virðismatsvegferð sem skiptist í tvo meginþætti.

Annars vegar er um að ræða gerð virðismatskerfis sem ætlað er að skapa forsendur fyrir hlutlægu og málefnalegu mati á virði starfa kennara og sátt um val á viðmiðunarstéttum sem er skilyrði þess að unnt sé að ná því sameiginlega markmiði samningsaðila að jafna laun, vinnufyrirkomulag og kjör kennara við aðra sérfræðinga sem starfa á opinberum og almennum vinnumarkaði.

Hins vegar er verkáætlun sem hefur það markmið að greina og breyta launamyndunarkerfinu sem gilt hefur um störf kennara, auka vægi grunnlauna sem hlutfall af heildarlaunum þeirra og gera vinnutíma og vinnuumhverfi kennara sem best sambærilegt við það sem gildir um viðmiðunarstéttir, innan þeirra marka sem við á. Hluti verkáætlunar er innleiðing betri vinnutíma kennara en samið var um betri vinnutíma flestra annarra stétta opinberra starfsmanna á vordögum 2019 og tímabundin ákvæði þeirra samninga færð í miðlægan kjarasamning vorið 2024.

Samningsaðilar eru sammála um að til að ná markmiðum samningsins þurfi að gera grundvallarbreytingar á vinnutíma og launamyndunarkerfi kennara. Markmið breytinganna er að styrkja stöðu skólakerfisins og gera það betur í stakk búið til að takast á við þær áskoranir sem það stendur frammi fyrir og tryggja um leið þann sveigjanleika sem nauðsynlegur er til að unnt sé að skipuleggja störf í skólum þannig að hæfi þörfum starfseminnar og stuðli að betri árangri og bættri líðan nemenda. Um leið á að bæta starfsaðstöðu kennara og auka möguleika þeirra á að samþætta vinnu og einkalíf. Breytingunum er einnig ætlað að auka stöðugleika í mönnun í menntakerfinu, að draga úr yfirvinnu, að bæta þjónustu við almenning og gera störf kennara eftirsóknarverð.

Í gærkvöldi undirrituðu samninganefndir sveitarfélaga, ríkis og Kennarasambands Íslands nýjan kjarasamning samkvæmt innanhússtillögu ríkissáttasemjara.

Nýr kjarasamningur við KÍ undirritaður

Opið er fyrir umsóknir í Endurmenntunarsjóð grunnskóla vegna endurmenntunarverkefna skólaárið 2025-2026 (1. ágúst 2025 – 31. júlí 2026). Við minnum á að Umsóknarfrestur er til 3. mars 2025 kl. 15:00. 

Þeir sem hyggjast standa fyrir endurmenntun fyrir félagsmenn í Félagi grunnskólakennara (FG) og Skólastjórafélagi Íslands (SÍ) geta sótt um framlög úr sjóðnum, þar á meðal grunnskólar, skólaskrifstofur, sveitarfélög, háskólar, símenntunarstofnanir, félög, fyrirtæki og aðrir. 

Nánar á vefsíðu Endurmenntunarsjóðs. 

Við minnum á að lokað verður fyrir umsóknir í Endurmenntunarsjóð mánudaginn 3. mars kl. 15:00. 

Lokað verður fyrir umsóknir í Endurmenntunarsjóð 3. mars

Kjarasamningurinn er gerður á sömu forsendum og aðrir kjarasamningar sem SNS hefur gert við sína viðsemjendur og gildir frá 1. apríl 2024 til 31. mars 2028.

Kjarasamning og launatöflur má sjá hér; https://www.samband.is/samband-stjornendafelaga

Kjarasamningur Samninganefndar Sambands íslenskra sveitarfélaga og Sambands stjórnendafélaga var samþykktur í atkvæðagreiðslu félagsfólks. 

Leitarniðurstöður

Kjarasamningur við Samband stjórnendafélaga samþykktur

Leitarniðurstöður

Kjara­samn­ing­ur við Sam­band stjórn­enda­fé­laga sam­þykkt­ur

Kjarasamningur við Samband stjórnendafélaga samþykktur