Meðal þess sem þingið fjallaði um var innrás Rússland í Úkraínu, ofbeldi gegn konum í stjórnmálum og handtaka borgarstjóra Istanbúl og almenn hnignun lýðræðis í Tyrklandi.

Á þinginu var samþykkt ályktun þar sem stjórnvöld í Tyrklandi eru hvött til þess að leysa samstundis úr haldi borgarstjóra Istanbúl, Ekrem Imamoglu, en með handtöku hans er stjórn rúmlega 16 milljóna almennra borgara nú í höndum aðila sem ekki voru kosnir til þess að gegna æðsta embættis stærstu borgar Tyrklands. Þá kemur einnig fram í yfirlýsingu þingsins að frá 2016 hafa nær 150 borgar- og bæjasrstjórar í Tyrklandi verið reknir frá embættum sínum og þar með haft að engu vilja milljóna kjósenda í Tyrklandi.

Yfirlýsingu þingsins er að finna hér.

Sveitarstjórnarþing Evrópuráðsins er skipað kjörnum fulltrúum af sveitarstjórnarstigi í öllum 47 aðildarríkjum Evrópuráðsins. Ísland á þrjá fulltrúa á þinginu sem eru tilnefndir af stjórn Sambands íslenskra sveitarfélaga. Fulltrúar Íslands á þinginu að þessu sinni voru þau Hildur Björnsdóttir, Reykjavíkurborg, Jón Björn Hákonarson, formaður Sambandsins og Walter Fannar Kristjánsson, Flóahreppi.

Sveitarstjórnarþing Evrópuráðsins var haldið í Strassborg dagana 25.-27. mars. Þingið er eina stofnun sinnar tegundar í Evrópu sem hefur það hlutverk að fylgjast með og efla þróun lýðræðis í sveitarfélögum og héruðum í aðildarríkjum Evrópuráðsins.

Staða lýðræðis og mannréttinda til umræðu á Sveitarstjórnarþingi Evrópuráðsins

Það er mikilvæg forsenda efnahagslegs stöðugleika að umsvif sveitarfélaga, rétt eins og ríkisins, þróist jafnt og ekki umfram það svigrúm sem er til vaxtar opinberra útgjalda til lengri tíma litið. Þá eru aðilar samkomulagsins sammála um að vinna að endurskoðun fjármálareglna sveitarfélaga þannig að þau þjóni betur framangreindum markmiðum. 

Til að ná hagstjórnarlegum markmiðum fjármálastefnu eru aðilar sammála um að draga jafnt og þétt úr hallarekstri ríkis og sveitarfélaga á tímabili áætlunarinnar og stöðva hækkun skulda hins opinbera í hlutfalli af vergri landsframleiðslu. Þannig má tryggja sjálfbærni í rekstri og auka viðnámsþrótt opinberra fjármála þannig að ríki og sveitarfélög séu í stakk búin að bregðast við áföllum í framtíðinni. 

Samkvæmt uppgjöri Hagstofu Íslands var um 39 ma. kr. halli á afkomu sveitarfélaga árið 2023 sem er um 15 ma. kr. betri afkoma frá fyrra ári. Forsendur áætlunarinnar gera ráð fyrir áframhaldandi bata á tímabilinu og að jöfnuður náist á síðustu árum tímabilsins.  

Aðilar samkomulagsins hafa þann sameiginlega skilning að samkomulagið bindi ekki ákvarðanir einstakra sveitarfélaga. Á hinn bóginn, svo samkomulagið hafi þýðingu á sveitarstjórnarstiginu og hafi áhrif á þróun opinberra fjármála í hagstjórnarlegu tilliti, er litið svo á að staðfesting þess af hálfu Sambands íslenskra sveitarfélaga feli í sér kynningu og þau tilmæli af þess hálfu til sveitarfélaga að virða og haga fjármálum sínum næstu ár í samræmi við forsendur og markmið samkomulagsins. 

Samkomulag ríkis og sveitarfélaga um afkomumarkmið og efnahag sveitarfélaga fyrir tímabilið 2026-2030 var undirritað í dag af fjármála- og efnahagsráðherra, innviðaráðherra og formanni og framkvæmdastjóra Sambands íslenskra sveitarfélaga. Markmið samkomulagsins, sem byggist á lögum um opinber fjármál, er að ríki og sveitarfélög stuðli að góðri hagstjórn og styrkri og ábyrgri stjórn opinberra fjármála. 

Undirrita samkomulag um afkomumarkmið og efnahag ríkis og sveitarfélaga

Um er að ræða upplýsingar um rekstur og fjárhag sveitarfélaga í samræmi við kröfur um færslu bókhalds auk framsetningu og skil á fjárhagsáætlunum og ársreikningum sveitarfélaga.

Markmiðið með nýrri upplýsingaveitu er að auka sjálfvirkni í skilum, bæta gæði fjárhagsupplýsinga og auka samanburðarhæfni þeirra. Þá er stefnt að aukinni skilatíðni og bættri endurgjöf til sveitarfélaga. Sambandið mun leiða vinnu við endurhönnun á núverandi upplýsingaveitu og taka yfir gagnasöfnun fjárhagsupplýsinga sveitarfélaga frá Hagstofu Íslands.

Mælaborð fyrir hvert sveitarfélag   

Í framhaldi af þessari vinnu mun Sambandið útbúa mælaborð fyrir hvert sveitarfélag, byggt á þeim fjárhagsupplýsingum sem skilað er inn í upplýsingaveituna. Mælaborðið mun gera sveitarfélögunum kleift að sjá sína fjárhagsstöðu í samanburði við eigin fjárhagsáætlun og um leið bera sig saman við fjárhagsstöðu sambærilegra sveitarfélaga.

Endurskoðun á regluverki varðandi fjárhagsupplýsingar sveitarfélaga 

Sambandið mun, ásamt innviðaráðuneytinu, vinna að heildarendurskoðun á því regluverki sem snýr að færslu bókhalds, framsetningu ársreikninga og fjárhagsáætlana sveitarfélaga en mikil þörf er á því að endurskoða og samræma ákvæði laga og reglugerða þar að lútandi. Markmiðið með þeirri endurskoðun er að auka samanburðarhæfni, gagnsæi og áreiðanleika gagnanna ásamt því að tryggja að framsetning fjárhagsupplýsinga sýni samræmda mynd af rekstri sveitarfélaga. Í þessari vinnu mun Sambandið kalla eftir aðstoð frá starfsfólki sveitarfélaga til að nýta þekkingu þeirra og reynslu á rekstri og fjárhagsstöðu sveitarfélaga.

Upplýsingaveita sveitarfélaga hjá Hagstofu Íslands, þar sem sveitarfélögum er í dag gert að skila inn  fjárhagsupplýsingum sínum, verður endurhönnuð til að styðja frekar við fjárhagsleg markmið sveitarfélaga.

Ný upplýsingaveita sveitarfélaga og endurskoðun á regluverki fjárhagsupplýsinga sveitarfélaga

Þar gefst færi á að skoða helstu niðurstöður könnunarinnar, sem kynntar voru í frétt þann 6. desember síðastliðnum – sjá nánar í frétt hér til hliðar. 

Mælaborðið veitir innsýn í stöðu og þróun stafrænnar þjónustu sveitarfélaga um land allt.

Mælaborð könnunar á stafrænni stöðu sveitarfélaga, sem lögð var fyrir í byrjun sumars og var opin fram í október 2024, er nú aðgengilegt. 

Leitarniðurstöður

Mælaborð stafrænnar stöðu sveitarfélaga nú aðgengilegt

Leitarniðurstöður

Mæla­borð staf­rænn­ar stöðu sveit­ar­fé­laga nú að­gengi­legt

Mælaborð stafrænnar stöðu sveitarfélaga nú aðgengilegt